Ёсць у свеце прафесіі, якія не падпарадкоўваюцца традыцыйным законам, планам і графікам. Свой парадак у іх усталёўвае само жыццё. Адна з такіх прафесій — урач. Для медыцыны няма выхадных і святаў. Нягледзячы на абставіны, урачы ратуюць чалавечыя жыцці. А яшчэ гэта амаль адзіная прафесія, якая мае ўладу над чалавечым лёсам. Менавіта з медыцынай вырашыў звязаць сваё жыццё новы герой праекта «Маладыя профі» — урач хуткай медыцынскай дапамогі падстанцыі № 1 Арцём Мартыноўскі.

На дапамогу — у любую хвіліну
Малады спецыяліст Арцём Мартыноўскі ў медыцыну прыйшоў даўно: за яго плячыма навучанне ў Віцебскім медыцынскім універсітэце, практычная дзейнасць у якасці санітара, медбрата і фельчара хуткай дапамогі. Аднак у статусе ўрача ён працуе ўсяго чатыры месяцы. Тэрмін невялікі, але ўражанне пра прафесію за шматлікія працоўныя «суткі» у маладога чалавека сфарміравацца паспела. Наш герой працуе ў складзе брыгады інтэнсіўнай тэрапіі, а гэта значыць, што каманда прафесіяналаў у першую чаргу прымае на сябе неадкладныя і экстраныя выклікі.

Шлях у прафесію
Мара звязаць сваё жыццё з медыцынай была ў маёй мамы, але ў яе тады не атрымалася. Калі я быў у восьмым класе, бацькі пачалі паступова падводзіць мяне да такога выбару. І яны здолелі натхніць мяне гэтай ідэяй. Таму я пачаў рыхтавацца да экзаменаў і перад выпускам са школы ўзяў мэтавае накіраванне, якое ў далейшым гарантавала мне работу.
Многія маладыя людзі баяцца звязваць сябе мэтавым накіраваннем, бо гэта не толькі гарантыя працаўладкавання, але яшчэ і шэраг абавязкаў з боку маладога спецыяліста. Наш герой у такой практыцы бачыць толькі плюсы.

У медыцынскія вышэйшыя навучальныя ўстановы многія студэнты паступаюць з замацаваннем за пэўным рэгіёнам. І я лічу гэта абсалютна нармальным. У любым выпадку пасля заканчэння ўніверсітэта трэба кудысьці працаўладкавацца. А тут адразу можна атрымаць пяцігадовы працоўны досвед. Ды і першапачатковая стабільнасць пазбаўляе ад шматлікіх хваляванняў. Канешне, на працягу пяці год у мяне не будзе магчымасці змяніць горад і месца працы. Але жадання пераязджаць кудысьці, напрыклад, у Мінск, у мяне як не было, так і няма.
Пра навучанне ў медыцынскіх універсітэтах складзены легенды. Адукацыйную праграму гэтых ВНУ справядліва лічаць адной з самых складаных і насычаных. Аднак па-іншаму не павінна і быць, бо ўрачы трымаюць у сваіх руках чалавечыя жыцці, а магчымасці разгарнуць падручнік ці энцыклапедыю часам можа проста не быць. Медыкі таксама трымаюць у галаве вялікі аб’ём інфармацыі. Немалаважная ў гэтай прафесіі і практыка, якой пры падрыхтоўцы будучых урачоў таксама надаецца шмат увагі.

На першым курсе з першых жа заняткаў навалілася шмат інфармацыі. Не разумеў, што з гэтым рабіць, як усё вывучыць. Аднак пакрысе пачало атрымлівацца. Пераздач за гады навучання было няшмат, пераважна ў першы год. Ужо тады я зразумеў усю сур’ёзнасць прафесіі, якую выбраў.
Ва ўніверсітэце наш герой не толькі атрымаў грунтоўныя веды, але і знайшоў сваё каханне. Цяпер сужэнцы Мартыноўскія жывуць і працуюць у Магілёве (жонка нашага героя Анастасія — анестэзіёлаг-рэаніматолаг Магілёўскай гарадской клінічнай бальніцы хуткай медыцынскай дапамогі).
Тэорыя на практыцы
Паспрабаваць свае сілы ў прафесіі Арцём Мартыноўскі вырашыў яшчэ на першым курсе. І за гады навучання прымерыў на сябе абавязкі ўсіх катэгорый медыцынскага персаналу.

Пачынаў з санітара, на трэцім курсе, калі з’явілася магчымасць, пачаў падпрацоўваць медбратам. У інтэрнатуры я ўжо ведаў, дзе давядзецца працаваць, таму, каб паступова ўліцца ў работу, вырашыў на палову стаўкі ўладкавацца фельчарам хуткай медыцынскай дапамогі.
Такі досвед аказаўся карысным, калі малады спецыяліст пачаў рабіць свае першыя самастойныя крокі. Шматлікія нюансы прафесіі не былі для Арцёма новымі, аднак і сёння ён усё яшчэ змагаецца з хваляваннем і звышадказнасцю. А на дапамогу яму ў складаных прафесійных сітуацыях прыходзяць вопытныя калегі, гатовыя падтрымаць.

Усё яшчэ бывае страшна: чатыры месяцы — вельмі мала для таго, каб прызвычаіцца да нашай прафесіі і яе спецыфікі. Але спраўляюся, бо на выклікі выязджаю разам з брыгадай — фельчарам і санітарам. Давялося бываць на некалькіх падстанцыях, і заўсёды мне трапляліся добрыя людзі, прафесіяналы сваёй справы.
Арцём Мартыноўскі і сёння добра памятае падрабязнасці першага працоўнага дня ў якасці ўрача хуткай медыцынскай дапамогі. Тады лёс вырашыў замацаваць вузкасегментарныя веды хлопца і даць выпрабаванне на эмацыянальную трываласць.

У першы ж дзень у маёй брыгады было чатыры выклікі да людзей, у якіх здарыўся інсульт… Такія супадзенні адбываюцца даволі рэдка. Канешне, любое захворванне — праблема. Аднак для мяне як для спецыяліста гэта быў карысны досвед. Хваляваўся, але ў тандэме з фельчарам з халоднай галавою ўдалося зрабіць тое, што ад нас залежала, найлепшым чынам.
Любыя веды, навыкі і ўменні прыходзяць з часам. Наш герой гэта дакладна ўсведамляе. Таму і не спадзяецца на абсалютны поспех тут і сёння. Тым больш, што і вызначэнне поспеху ў медыцыне адназначным не бывае. Найпершай сваёй задачай Арцём выбраў пазбягаць памылак і прыслухоўвацца да парад калег.

Работа ўрача хуткай дапамогі мае сваю спецыфіку. Аднак не ўсё так складана, як можа падацца на першы погляд. У любы момант ёсць магчымасць патэлефанаваць старшаму ўрачу і атрымаць кампетэнтныя парады медыцынскага ці арганізацыйнага характару. Гэта вельмі дапамагае, асабліва мне як маладому спецыялісту.
Звычайна, калі паступае выклік, урачу ўжо паведамляюць асаблівасці стану здароўя пацыента. І пакуль машына едзе на пэўны адрас, ёсць хвіліны для таго, каб прааналізаваць дадзеныя. Канешне, жыццё непрадказальнае, таму не заўсёды наша папярэдняе меркаванне пацвярджаецца, бо і чалавек у стрэсавай сітуацыі можа няправільна ці недакладна апісаць сімптомы. А яшчэ вялікая праблема ў тым, што нашы людзі, калі баліць, трываюць да апошняга…

Пра асабістае і не толькі
Недасведчаны чалавек можа знайсці ў прафесіі ўрача шэраг істотных мінусаў: сутачныя дзяжурствы, працяглы і неадступны стрэс, вялікая адказнасць і адсутнасць права на памылку, работа ў выхадныя і святочныя дні… Аднак сям’я маладых медыкаў Мартыноўскіх многія з іх пераводзіць у плюсы. Вось і 2025 год Арцём і яго жонка сустрэлі на працы — разам з калектывам і за выкананнем сваіх абавязкаў.

У нас своеасаблівае стаўленне да святаў. Няважна калі, галоўнае — адзначыць. Сёлета на Новы год выпалі нашы сутачныя дзяжурствы. Таму адзначылі 1 студзеня, калі крыху аднавілі сілы пасля працы. Цудоўна разумеем, што мы працуем у экстранай службе і гэтую работу нельга адкласці на потым. А яшчэ хачу адзначыць, што калектыў у нас вельмі справядлівы. Таму ў наступным годзе дзяжурства возьмуць на сябе іншыя людзі, а мы будзем адзначаць.
У маладых людзей супадаюць не толькі жыццёвыя арыенціры, але і прафесійная спецыфіка. Як адзначае наш герой, рабоце гэта не шкодзіць, а ў асабістае жыццё дадае гармоніі.

З жонкай нас аб’яднала прафесія. У гады навучання жылі ў суседніх інтэрнатах, разам скончылі навучанне, разам размеркаваліся працаваць у Магілёў. Прафесія жонкі таксама звязаная з хуткай дапамогай, таму абменьваемся досведам, дзелімся выпадкамі з працоўнага дня. Часта бывае, што сутачныя дзяжурствы ў нас супадаюць, а здараецца і так, што я дастаўляю пацыента, а яна далей у бальніцы аказвае яму дапамогу. Але такія «сюрпрызы» ад мяне яна не вельмі любіць, — са сціплай усмешкай адзначае Арцём.
Напрыканцы сустрэчы мы задалі Арцёму галоўнае пытанне: чаго малады чалавек чакае ад новага, 2025 года?

У новым годзе хацелася б, каб людзі менш хварэлі. Гэта мая асабістая і прафесійная мара.

Алёна Кухарава
Здымак Ганны СТАШКЕВІЧ